Inleiding
Buitengewoon opsporingsambtenaren (boa’s) kunnen door bepaalde organisaties en de politie worden ingezet om bijvoorbeeld de veiligheid te handhaven. Zo zijn er boa’s die voor gemeenten het parkeerbeleid handhaven, maar ook jachtopzichters, milieu-inspecteurs en leerplichtambtenaren zijn boa’s.
Een politieagent heeft een algemene opsporingsbevoegdheid en mag alle strafbare feiten opsporen. Een boa heeft meestal beperkte opsporingsbevoegdheid die afhangt van zijn functie en taak. De boa heeft een specifieke, afgebakende taak waarvoor hij/zij kan worden opgeleid. Sommige boa’s hebben ook politiebevoegdheden, zoals fouillering, en bij hoge uitzondering mogen ze gebruik maken van geweldsmiddelen zoals handboeien, wapenstok, pepperspray of een vuurwapen.
Taken en bevoegdheden van boa’s
De strafbare feiten die een boa mag opsporen staan in de domeinenlijst en in zijn/haar takenpakket. Er zijn 6 domeinen waarin een boa kan werken:
- Openbare Ruimte: aanpak van overlast, verloedering of veiligheid voor zover dit laatste niet ziet op de openbare orde. Het gaat daarbij om overtredingen die de leefbaarheid aantasten en niet zien op de openbare orde. Het te handhaven feit behelst geen duplicering van handhaving op grond van formele wetgeving.
- Milieu, welzijn en infrastructuur: natuur en milieu, arbeidsinspectie, voedsel- en warencontroles, dierenwelzijn, openbare gezondheid, fysieke leefomgeving (zoals gebouwen, parken, schone lucht, rivieren, bossen) en infrastructuur.
- Onderwijs: handhaving leerplichtwet en andere wet- en regelgeving die daarmee te maken heeft.
- Openbaar vervoer: strafbare feiten opsporen binnen het domein openbaar vervoer.
- Werk, Inkomen en Zorg: strafrechtelijke handhaving op het gebied van werk, inkomen, belastingen en sociale zaken.
- Generieke Opsporing: restcategorie boa’s met meestal algemene opsporingsbevoegdheid.
Elk domein heeft zijn eigen opleidingseisen en bevoegdheden. Officieel hebben boa’s alle bevoegdheden van het domein, maar de werkgever bepaalt welke de boa daadwerkelijk gaat gebruiken. Dat heeft te maken met de taken die de boa gaat uitvoeren. In de Beleidsregels boa staat een uitgebreide beschrijving van de 6 domeinen.
Politiebevoegdheden en geweldsmiddelen voor boa’s
Sommige boa’s hebben onder bepaalde voorwaarden politiebevoegdheden – bijvoorbeeld fouilleren – en mogen geweldsmiddelen gebruiken zoals handboeien, wapenstok, pepperspray of een vuurwapen als de noodzaak daarvoor is aangetoond. In de Beleidsregels boa staat een volledig overzicht van de politiebevoegdheden en geweldsmiddelen die boa’s kunnen hebben en wanneer en onder welke voorwaarden deze bevoegdheden worden toegekend.
Toezicht en klachten
Boa's staan onder toezicht van een direct toezichthouder en een toezichthouder. Zij kijken of boa’s op de juiste manier met hun opsporingsbevoegdheden omgaan. Doet een boa dit niet, dan kan er een klacht tegen hem of haar worden ingediend. Bekijk de pagina Toezicht en klachten voor meer informatie.
Heeft u een vraag, opmerking of suggestie? Neem dan contact op met Justis
+31 88 - 998 22 88