Inleiding
Nederland heeft het drukste spoorwegnet van Europa. De medewerkers van de Nederlandse Spoorwegen (NS) zorgen er elke dag voor dat een 1.3 miljoen reizigers hun bestemming bereiken. Ongeveer 3500 van deze medewerkers zijn buitengewoon opsporingsambtenaar (boa). Een boa is een ambtenaar met opsporingsbevoegdheid die de identiteit van reizigers mag controleren, een proces-verbaal kan opmaken, boetes kan uitschrijven en personen mag staande houden als deze worden verdacht van een strafbaar feit. Marja van Hoorn is stafmedewerker Boa-zaken bij NS.
Marja van Hoorn, stafmedewerker Boa-zaken Nederlandse Spoorwegen:
“Boa word je niet zomaar. Iedereen die als conducteur of medewerker Veiligheid & Service bij NS wil werken, volgt onder andere een boa-opleiding van elf weken en doet daarna het boa-examen voor de openbaar vervoer sector. We hebben bij NS een apart leercentrum. Daarnaast moet elke boa een verklaring omtrent gedrag (VOG) kunnen overleggen. Als de VOG binnen is en het examen behaald, dienen wij bij Justis voor alle geslaagden de aanvraag in voor de akte van opsporingsbevoegdheid. Na advies van de politie en het openbaar ministerie stelt Justis vast of de aanstelling van boa noodzakelijk is en of de boa bekwaam en betrouwbaar is.
Als Justis de bevoegdheden aan de boa toekent, volgt de beëdiging. Elke maand vindt zo’n beëdiging plaats voor onze (nieuwe) collega’s. Daar maken wij echt een feestje van. Onze direct toezichthouder, de korpschef van politie, komt dan naar ons hoofdkantoor in Utrecht om de boa’s officieel te beëdigen. Per keer zijn dat tussen de tien en de honderd collega’s die elk een introducé mee mogen nemen. Juist deze officiële bijeenkomst is van bijzonder veel waarde. Aspirant boa’s vinden de opleiding vaak best zwaar. Zij zijn dan ook trots als ze deze met goed gevolg volbrengen. Die trots wordt vergroot door de aandacht die we met de bijeenkomst besteden aan deze prestatie. En tegelijk is deze formaliteit ook de manier waarop we laten zien dat deze functie niet zomaar iets is. Je bent als boa gescreend op betrouwbaarheid en bekwaamheid. Je legt de eed af en mag je boa-insignes op het uniform dragen. Je bent daarmee het visitekaartje van deze grote organisatie. Je staat ergens voor. De nieuwe collega’s voelen het ook zo. En niet alleen zij. Ik sprak tijdens een beëdiging met de vader van één van de boa’s. Hij was zo enorm trots op zijn dochter en was geroerd dat hij bij de beëdiging mocht zijn. Al met al is dit een bijzonder begin van een carrière bij NS. Het werk van Justis draagt daar aan bij.
Justis komt ook in beeld in een minder positieve situatie. Als één van onze boa’s zijn of haar boekje te buiten gaat of privé met de politie in aanraking komt, krijgt Justis hiervan de melding binnen. Ofwel via ons, ofwel direct van de politie. Justis onderzoekt dan wat de gevolgen zijn voor de opsporingsbevoegdheid van deze boa. Gedurende het onderzoek kan de bevoegdheid worden opgeschort.
Mijn collega Marcel van der Kolk en ik zorgen voor de administratie van alle boa’s. We hebben regelmatig contact met Justis over de aanvragen die wij indienen bij de dienst. De samenwerking is fijn, we hebben een vast aanspreekpunt en als een aanvraag niet soepel verloopt, lossen we dat snel op. Er werken ongeveer 3500 boa’s bij NS die zich elke vijf jaar moeten her-certificeren om de akte te verlengen. Dus wij zorgen dat aan alle voorwaarden voor instroom en her-certificeringen wordt voldaan en organiseren de beëdigingen. Bij uitstroom van collega’s zorgen we dat de akte uit het Justis systeem kan worden gelicht.”
Marja is op 24 maart 2020 onverwacht overleden. In overleg met haar echtgenoot en NS hebben we besloten dit interview toch te publiceren.
Heeft u een vraag, opmerking of suggestie? Neem dan contact op met Justis.