Garantstelling curatoren bij Advocatenkantoor Boels Zanders

Flip Schreurs, partner advocatenkantoor Boels Zanders:

“Als een bedrijf failliet gaat, stelt de rechter een curator aan. In dat kader worden mijn collega’s en ik regelmatig ingezet om de oorzaak van een faillissement te onderzoeken. We bekijken dan vanzelfsprekend ook of het faillissement veroorzaakt is door onbehoorlijk bestuur. Een bestuurder die onverantwoordelijke risico’s nam, kan persoonlijk aansprakelijk worden gesteld. Bij sommige faillissementen kun je vooraf redelijk inschatten of het onderzoek van de curator geld kan opleveren. Geld waarmee onze salarissen en de schuldeisers betaald kunnen worden. Bij zaken waar dat niet vooraf duidelijk is, doen we vaak een beroep op de garantstellingsregeling curatoren.”

De garantstellingsregeling curatoren dekt de kosten voor de curator die vooronderzoek wil doen of een rechtsvordering wil instellen in verband met mogelijk onbehoorlijk bestuur rond een faillissement. De regeling kan ook worden ingeroepen voor het terughalen van geld dat voorafgaand aan het faillissement door de onderneming is betaald, waardoor andere schuldeisers zijn benadeeld.

“Ik vind deze regeling een belangrijk instrument dat we niet mogen onderschatten. De regeling maakt het mogelijk dat meer onderzoeken naar faillissementsfraude opgepakt kunnen worden, ook als vooraf nog niet zeker is dat een onderzoek geld zal opleveren voor de schuldeisers.

Een goed voorbeeld is het onderzoek dat wij deden naar het faillissement van een school in het speciaal onderwijs. De directeur van de stichting waar de school onder viel, werd strafrechtelijk vervolgd met onder andere als gevolg dat de school failliet ging. Wij hebben toen zorgvuldig overwogen of de directeur aansprakelijk moest worden gesteld voor het boedeltekort. We verwachtten dat dat een ‘tour de force’ zou zijn en wisten niet zeker of er voldoende verhaal zou zijn. We hebben besloten het onderzoek wel te op te pakken, omdat we vonden dat de directeur er niet mee kon wegkomen. Het onderzoek werd mogelijk gemaakt door de garantstelling die door Justis werd toegekend. Ons onderzoek stuitte op veel verzet bij de directeur. Daardoor heeft de procedure langer geduurd, maar het resulteerde wel in een schikking. Met de garantstellingsregeling hebben wij ons werk kunnen doen. Na de betaling van onze diensten en de terugbetaling aan Justis bleef er helaas geen geld over.

Ik pleit er echt voor dat de garantstellingsregeling zoveel als mogelijk wordt benut. In mijn rol als voorzitter van Insolad gaf ik al aan dat het takenpakket van de curator alsmaar toeneemt, terwijl de omvang van boedels afneemt. Dat betekent dat het belang van de garantiestellingsregeling voorlopig alleen maar toeneemt. Het zou goed zijn als zoveel mogelijk verzoeken worden toegewezen. De maatschappij vraagt om een effectieve aanpak van faillissementsfraude èn de regeling levert geld op. Als je macro kijkt, verdient de overheid haar geld er dubbel en dwars mee terug. De curator zorgt ervoor dat de Belastingdienst als belangrijkste schuldeiser meer belastingschuld int.”

Curatoren die een garantstelling willen aanvragen, doen dat bij Justis. Justis bepaalt of een garantstelling verstrekt kan worden. Als dat zo is, staat de minister van Justitie en Veiligheid garant voor het salaris en een onkostenvergoeding van de curator.

“De samenwerking met Justis verloopt via de formele lijn. Het is een tamelijk formalistische procedure. Dat betekent dat we vragenlijsten invullen, moeten wachten op akkoord en verantwoording afleggen met rapportages. Dat kost ons extra tijd, maar we gaan daar maar zo pragmatisch mogelijk mee om. Als we rond de gehele procedure vragen hebben, is de afdeling TRACK van Justis goed bereikbaar.

Een aanvullende dienst die we afnemen van Justis is de netwerktekening. Dat is een indrukwekkend product dat ons onderzoek ondersteunt. De netwerktekening maakt de relevante relaties van de onderneming die we onderzoeken zichtbaar als een soort web. Zo kunnen we zien of er connecties zijn die wij nog niet in beeld hebben en waar we wellicht verder onderzoek naar moeten doen. We kunnen zelf netwerktekeningen maken op kleinere schaal, maar de mensen van Justis maken de tekeningen completer omdat zij toegang hebben tot registers waar wij niet in kunnen. Netwerktekeningen zijn echt fenomenaal. Ze zijn soms erg groot en geven alleen al door hun omvang de complexiteit van onze onderzoeken weer.”